Δημοσιογραφία και Δημόσιος Λόγος

Το μέρος του μαθήματος που αφορά τη Δημοσιογραφία συνδυάζει τη θεωρητική διερεύνηση του ρόλου της δημοσιογραφίας στη σύγχρονη εποχή με την εξάσκηση επί θεμάτων δημοσιογραφικής πρακτικής. Η θεωρητική πτυχή του μαθήματος Δημοσιογραφία αποσκοπεί στην κατανόηση του ρόλου της στο σύγχρονο επικοινωνιακό περιβάλλον και των τρόπων με τους οποίους διαμεσολαβεί τις σχέσεις και τους θεσμούς της κοινωνίας. Όσον αφορά την πρακτική διάσταση του μαθήματος, οι φοιτητές εξοικειώνονται, μέσα από τη μελέτη παραδειγμάτων και την εξάσκηση μέσω εργασιών, με τις βασικές δημοσιογραφικές λειτουργίες της αναζήτησης, συγκέντρωσης και αξιολόγησης πληροφοριών, καθώς και της σύνθεσης και παρουσίασης των πληροφοριών με τη μορφή ειδήσεων.  Το μέρος του μαθήματος που αφορά το Δημόσιο Λόγο στέκεται, πρώτον, στην ελευθερία έκφρασης και τη σημασία της στη σκιαγράφηση της προσωπικότητας του ατόμου και, δεύτερον, στη δημόσια έκφραση ως μορφή εξουσίας και επιβολής. Με δεδομένο ότι η απόλυτη εξουσία δεν είναι ανεκτή σε μια δημοκρατική κοινωνία, το θέμα που γεννάται ποιοι είναι οι μηχανισμοί ελέγχου της εξουσίας του δημόσιου λόγου, ώστε από την μία να είναι ελεύθερος και από την άλλη να μην είναι ανεξέλεγκτος. Η εκφορά του δημόσιου λόγου συνεπάγεται καθήκοντα και ευθύνες, με τα πρώτα να αφορούν το στάδιο της εκφοράς του, την προετοιμασία του και, οι δεύτερες, στις συνέπειες που έχουν για τον φορέα του. 

Στόχοι Μαθήματος

Ο σκοπός του μαθήματος είναι διττός. Από τη μία επιδιώκει τη μύηση των φοιτητών στις τεχνικές της σύγχρονης Δημοσιογραφίας (έντυπης, ηλεκτρονικής και διαδικτυακής) και από την άλλη να αποσαφηνίσει τη διαφορά του Δημόσιου από τον καθημερινό λόγο, τονίζοντας τη συνάφειά του με τη δημοσιογραφία και το πλαίσιο επικοινωνίας που καθιερώνουν ή και επιβάλλουν τα ΜΜΕ. Στο πλαίσιο των διαλέξεων που ακολουθούν επιχειρείται να καταδειχτεί η σχέση δημόσιου λόγου/παρέμβασης και πολιτικού βίου, σε συνάρτηση με τη θέση των κοινωνικών επιστημών. Στη λογική αυτή αναλύεται το πώς οι κοινωνικοί επιστήμονες, ως δημόσιοι διανοούμενοι, συμβάλλουν στη δημιουργία των παιδαγωγικών και πολιτισμικών συνθηκών που προωθούν την κριτική σκέψη και τον ελεύθερο διάλογο, το πώς παράγεται κάθε φορά ο δημόσιος λόγος και επαναπροσδιορίζεται ο δημόσιος χώρος, αλλά και το πώς ορίζεται η «δημοσιότητα» και πώς γίνεται κατανοητή από έμφυλες, φυλετικές, εθνικές, ταξικές και άλλες διαφοροποιήσεις. Τελικός στόχος του μαθήματος να αποκτήσουν οι φοιτητές την ικανότητα κριτικής ανάλυσης του δημοσιογραφικού και δημόσιου λόγου και να εξασκηθούν στη χρήση του χρησιμοποιώντας ως πεδίο εφαρμογής το ηλεκτρονικό περιοδικό enimerosi/dse.gr

Προαπαιτούμενες Γνώσεις

1) Αρχές Επικοινωνίας (Α101) και (2) Εισαγωγή στα μέσακοινωνικής Δικτύωσης (Α105) – βλέπε Πρόγραμμα Σπουδών ΨΜ&Ε

Περιεχόμενα

Το μέρος του μαθήματος που αφορά τη Δημοσιογραφία συνδυάζει τη θεωρητική διερεύνηση του ρόλου της δημοσιογραφίας στη σύγχρονη εποχή με την εξάσκηση επί θεμάτων δημοσιογραφικής πρακτικής. Η θεωρητική πτυχή του μαθήματος Δημοσιογραφία αποσκοπεί στην κατανόηση του ρόλου της στο σύγχρονο επικοινωνιακό περιβάλλον και των τρόπων με τους οποίους διαμεσολαβεί τις σχέσεις και τους θεσμούς της κοινωνίας. Όσον αφορά την πρακτική διάσταση του μαθήματος, οι φοιτητές εξοικειώνονται, μέσα από τη μελέτη παραδειγμάτων και την εξάσκηση μέσω εργασιών, με τις βασικές δημοσιογραφικές λειτουργίες της αναζήτησης, συγκέντρωσης και αξιολόγησης πληροφοριών, καθώς και της σύνθεσης και παρουσίασης των πληροφοριών με τη μορφή ειδήσεων.  Το μέρος του μαθήματος που αφορά το Δημόσιο Λόγο στέκεται, πρώτον, στην ελευθερία έκφρασης και τη σημασία της στη σκιαγράφηση της προσωπικότητας του ατόμου και, δεύτερον, στη δημόσια έκφραση ως μορφή εξουσίας και επιβολής. Με δεδομένο ότι η απόλυτη εξουσία δεν είναι ανεκτή σε μια δημοκρατική κοινωνία, το θέμα που γεννάται ποιοι είναι οι μηχανισμοί ελέγχου της εξουσίας του δημόσιου λόγου, ώστε από την μία να είναι ελεύθερος και από την άλλη να μην είναι ανεξέλεγκτος. Η εκφορά του δημόσιου λόγου συνεπάγεται καθήκοντα και ευθύνες, με τα πρώτα να αφορούν το στάδιο της εκφοράς του, την προετοιμασία του και, οι δεύτερες, στις συνέπειες που έχουν για τον φορέα του.