Η Αρχιτεκτονική ως Αντικείμενο Ερευνας ΙΙ: Περί της Κατασκευής των Εννοιολογικών Εργαλείων και του Σώματος της Έρευνας

Στόχος του μαθήματος είναι να αναπτυχθεί η συζήτηση περί της ‘παράδοσης’ στην ερευνητική κοινότητα της αρχιτεκτονικής, όπου η έρευνα δεν νοείται τόσο ως μια υποκειμενική ή αντικειμενική πράξη, όσο ως μια δήλωση συμμετοχής σε μια παράδοση σκέψης. Το μάθημα ολοκληρώνεται σε δύο εξάμηνα. Στο 1ο εξάμηνο συζητείται το εννοιολογικό υπόβαθρο της έρευνας, εκκινώντας από τη σύγχρονη προβληματοθεσία στην αρχιτεκτονική και συνδέοντας την αρχιτεκτονική γνώση με την ευρύτερη επιστημονική γνώση και την κοινωνική παραγωγή. Στη συνέχεια συζητείται η κατασκευή των εννοιολογικών εργαλείων και σωμάτων έρευνας ως προς τις σύγχρονες ερευνητικές προθέσεις. Στο 2ο εξάμηνο η συζήτηση περί της κατασκευής των εννοιολογικών εργαλείων και σωμάτων έρευνας εμβαθύνει στην προβληματοθεσία που εκπορεύεται από τη διαδικασία σχεδιασμού και στα εργαλεία ελέγχου που αναπτύσσονται κατά τη διαδικασία σχεδιασμού. Το ακαδημαϊκό έτος 2014-15 παρακολουθούμε τη διατύπωση μιας προσέγγισης της έρευνας στην αρχιτεκτονική που αναφέρεται στο πρόβλημα της περιγραφής τεσσάρων αιώνων παραγωγής αρχιτεκτονικού χώρου. Στα πλαίσια αυτής της προσέγγισης εντοπίζουμε τις βασικές έννοιες που συγκροτούν το συγκεκριμένο εννοιολογικό υπόβαθρό της, και βλέπουμε πώς αυτές οι έννοιες μπορούν να συγκροτήσουν τα μεθοδολογικά εργαλεία με βάση τα οποία μπορούν να αναπτυχθούν συγκεκριμένες ερευνητικές εργασίες. Σε αυτή την πορεία, οι σπουδαστές-σπουδάστριες θα κληθούν να σχολιάσουν τη λογική του προγράμματος και του εννοιολογικού εξοπλισμού του. Στόχος μας είναι να εντοπίσουμε και να αναλύσουμε τις παραδοχές που συνοδεύουν κάθε πρόγραμμα έρευνας, την εσωτερική συνοχή της ανάπτυξης και της ερωτηματοθεσίας της και τις πιθανές ενστάσεις που στηρίζονται σε εναλλακτικά παραδείγματα. Μέσα σε αυτή τη διαδικασία των μαθημάτων στα δύο εξάμηνα, θα υποστηριχθεί και η διαδικασία εκπόνησης της διπλωματικής εργασίας των σπουδαστών/τριών. Η άσκηση του κάθε εξαμήνου θα έχει ως αντικείμενο τη σταδιακή προσέγγιση και τον ορισμό της διπλωματικής εργασίας. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, η διπλωματική εργασία ουσιαστικά εκκινεί από την αρχή του προγράμματος. Πριν την τελική εκπόνησή της θα έχει συζητηθεί ως προς το εννοιολογικό της υπόβαθρο, τα μεθοδολογικά εργαλεία και τη συγκρότηση του σώματος της έρευνας και θα έχει συγκριθεί σε επίπεδο τάξης με τις υπόλοιπες διπλωματικές εργασίες.

Στόχοι Μαθήματος

Στόχος του μαθήματος είναι να αναπτυχθεί η συζήτηση περί της ‘παράδοσης’ στην ερευνητική κοινότητα της αρχιτεκτονικής, όπου η έρευνα δεν νοείται τόσο ως μια υποκειμενική ή αντικειμενική πράξη, όσο ως μια δήλωση συμμετοχής σε μια παράδοση σκέψης. Το μάθημα ολοκληρώνεται σε δύο εξάμηνα.

Προαπαιτούμενες Γνώσεις

Οι σπουδαστές θα πρέπει να έχουν ολοκληρώσει με επιτυχία το μάθημα Η Αρχιτεκτονική ως Αντικείμενο Έρευνας Ι του χειμερινού εξαμήνου.

Περιεχόμενα

2ο εξάμηνο Η Αρχιτεκτονική ως αντικείμενο έρευνας ΙΙ Γ. Περί της κατασκευής των εννοιολογικών εργαλείων και του σώματος της έρευνας δια του σχεδιασμού. Η εξάρτηση της κατασκευής των εννοιολογικών εργαλείων και του σώματος της έρευνας από την προβληματοθεσία που εκπορεύεται από τη διαδικασία σχεδιασμού. Γ1. Εισαγωγή: Η περιγραφή των σημασιολογικών μεταλλαγών του σχεδιασμένου αντικειμένου κατά τη διαδικασία σχεδιασμού. Γ2. Ζ Ενότητα: Το θέμα της ‘ατελούς μορφής’ και η υπερβατικότητα. Γ3. Η Ενότητα: Το θέμα του ‘διαγράμματος’ και οι φάσεις αλλαγής των λογικών περιγραφής στη διαδικασία του σχεδιασμού. Γ4. Θ Ενότητα: Το θέμα της ‘μεταφοράς’ και η επίδοση τοπολογικών χαρακτηριστικών. Γ5. I Ενότητα: Το θέμα της ‘πλαισίωσης’ και η κατασκευή του συγκείμενου. Γ6. Επίλογος: Μεταφορά-Μετασχηματισμός-Τοπολογία: Ο ‘απέραντος κόσμος’, ένα ομοιοστατικό σύμπλεγμα ιδιοτήτων. Δ. Εργαστήριο: Η δικτύωση των πολλαπλών λογικών περιγραφής. Η περιγραφή της πόλης ως ενός σχεδιαστικά διαχειρίσιμου συμπλέγματος ιδιοτήτων.